Groot, groter, grootst

Het stond al een tijdje in de planning, een post over de weg die je over de indrukwekkende Hardangervidda leidt, maar aangezien ik (natuurlijk) weer eens veel foto's wilde plaatsen, gaf dat nog weleens problemen met het noordelijke internet. Wel, zoals jullie zien, is het me nu gelukt om alles op mijn blog te publiceren. 

Het Noorse woord ‘vidda' betekent ‘plateau.’ De Hardangervidda is een bergplateau en wel de grootste van Europa. Deze hoogvlakte bestrijkt maar liefst 8600 km². Bijna 3500 km² van dit gebied is een nationaal park en het leefgebied van de grootste rendierkudde van Noord-Europa. 

Over de Hardangervidda heb ik in eerdere blogposts al iets geschreven, zie: Woeste schoonheid en Verlatenheid. Dat betrof een prachtige wandeling die we gemaakt hebben op de bergachtige zuidwestkant van deze hoogvlakte. 

Weg 7.

Voor wie een vleugje Hardangervidda wil opsnuiven is weg 7, langs de noordkant van de hoogvlakte, een goede optie. Dit is een toeristische route die je niet alleen langs het Hardangerfjord leidt, maar ook over het Hardangerplateau heen. Het bergplateau is een aaneenschakeling van vlaktes, meren, snelstromende beken en imponerende vergezichten omgeven door bergruggen. Dit alles doet je voortdurend stilstaan om de omgeving in je op te nemen en op elke mooie plek, en dat zijn er nogal wat, foto’s te maken, koffie te drinken of iets te eten. Dat schiet helemaal niet op, maar dat maakt ons niet uit. Aan de horizon doemt de Hardangerjøkulen op, de op zes na grootste gletsjer van Noorwegen. Deze grote gletsjer lijkt zo dichtbij maar ligt kilometers ver van de weg verwijderd. Ja, het is hier allemaal groot, groter, grootst en bovendien groots.

De gletsjer Hardangerjøkulen.

Rijdend over weg 7.

De weg slingert zich door een oerlandschap.

Onderweg genoeg mogelijkheden voor een picknick,
zelfs overdekt.

Eenmaal boven op de Hardangervidda zijn er mooie wandelmogelijkheden die wij beslist nog een keer willen uitproberen. Langs de weg vind je wandelwegwijzers zodat je meteen aan een wandeling kunt beginnen, maar wandelen zit er voor ons deze reis helaas niet meer in. Tijdens onze vorige wandeling ben ik, ondanks het voortdurend goed opletten hoe ik mijn voeten neerzette, uitgegleden over een glibberig stuk op het wandelpaadje en heb ik aan de val pijnlijke kuitspieren en kniebanden en een opgezwollen knie overgehouden. Dus enige rust is noodzakelijk. Op het moment van de val schoten er allerlei scenario’s door mijn hoofd, van echtgenoot die hulp moest halen tot reddingshelikopters. Ja, je bent nu eenmaal een schrijfster met de nodige fantasie, maar dit alles bleek gelukkig niet nodig te zijn. We bevonden ons in de laatste fase van de wandeling en ik kon nog op eigen kracht onze camper bereiken. Maar wat kan dan zelfs een nog kort stukje wandeling lang duren! Toch hadden we deze wandeltocht absoluut niet willen missen. Als wij gaan wandelen nemen we altijd warme en waterdichte kleding mee, voldoende proviand en nog een aantal andere onmisbare zaken, voor het geval dat. Dit was bijna zo'n 'geval dat'. Het gaat inmiddels weer wat beter met de knie, maar het blijft rustig aan doen. 

Wandelwegwijzers. Aanlokkelijk, maar helaas
moeten we de wandelingen bewaren voor
een ander jaar. 

Niets anders dan ruige hoogvlakte, zover het oog reikt.

We hebben vrij gekampeerd op de Hardangervidda, daar leent deze omgeving zich heel erg goed voor. Je vindt voldoende plaatsen langs de weg waar vrij kamperen mogelijk is. Fantastisch, die stilte! .
Andere jaren hebben wij deze weg altijd gereden met slecht weer. Nu was het dreigend maar wel droog en af en toe kwam de zon tevoorschijn. Alles bij elkaar bracht dat een sfeer met zich mee die precies bij deze hoogvlakte paste. Een sfeer die de ruige verlatenheid van dit indrukwekkende en immense gebied extra benadrukte. We hopen hier nog eens terug te komen en tijdens een wandeling nog veel meer van deze sfeer te kunnen proeven. 
     

Uitzicht vanaf onze vrijkampeerplaats. 

Donker en dreigend tegenover licht en zonnig. 

Een van de vele steenmannetjes langs de oever van het stuwmeer
dat op bovenstaande foto staat afgebeeld.

         

Stilte

En toch hou ik van het koninkrijk van de stilte. Lawaai stoort op den duur toch meer. Hier in de absolute stilte realiseer ik me in wat voor wereld van lawaai wij leven. Lawaai, dat de geest stil doet staan. Lawaai leidt je af.

In de stilte hoor je diep in je binnenste, heel ver weg het geluid van de waarheid. In de stilte stap ik in het meest verborgene van mijn zijn... Dan luister ik en realiseer me mijn nietigheid en het proces van mijn bestaan.

Henk de Velde 

Citaat uit 'Zwaaien naar Bluff.'

Foto boven: Ringøy, Hardangerfjord.

Verlatenheid

Oké, voor de liefhebbers nog meer foto's van onze wandeling naar en op de Hardangervidda. Gewoon omdat ik het niet kan laten én omdat het er zo ongelofelijk mooi is! 

Tijdens de tocht naar de Hardangervidda een spectaculair uitzicht
over Valldalen met het stuwmeer Valldalsvatnet en
de machtige bergwereld op de achtergrond. 

Op de Hardangervidda, een nietig mens in een ruige verlatenheid. 

Waar vind je deze wandeling? Ongeveer 6 km. ten oosten van Røldal, langs de E134, neem de je de afslag naar Valldalen. Daar volg je een soms erg smalle, stijgende en onverharde weg langs het stuwmeer Valldalsvatnet naar het startpunt van de wandeling. Van daaruit klim je in een korte afstand lopend 250 meter hoger naar het Vivassdalsvatnet, een klein meer dat omgeven wordt door nog deels besneeuwde bergen en vrij grote en kleine sneeuwvelden die je tijdens de wandeling moet oversteken. Bij het Vivassdalsvatnet loop je het Nationaal Park Hardangervidda in. Grandioos! 

Volgende keer een post over een weg waar het rijden maar niet wil opschieten, weg 7, de toeristische route over de Hardangervidda. Daar grijp je namelijk elke gelegenheid aan om te stoppen en foto's te maken. 

Vind je het leuk om meer foto's van de Hardangervidda te zien? Kijk dan hier.

Schilderachtige taferelen

Van Haukelifjell tot Røldal vind je een uitgestrekt berggebied dat uitnodigt tot het maken van foto's. Vanaf de doorgaande weg (E134) hoef je maar een klein stukje de omringende natuur in te lopen om het soort schilderachtige taferelen tegen te komen dat hier op de foto's staat afgebeeld. Van deze gelegenheid hebben wij natuurlijk dankbaar gebruik gemaakt.

Woeste schoonheid

Dit keer alleen een paar foto's van een wandeling over de Hardangervidda, de grootste hoogvlakte van Europa. De woeste schoonheid van dit immense gebied is overweldigend. Een belevenis! 

Een steen toevoegen aan een steenmannetje dat langs de route staat.

Omdat we ons nu niet meer in het plaatsje Dalen bevinden maar rondreizen, is het wat lastiger om regelmatig iets op mijn blog te plaatsen. Maar zo nu en dan zullen er nog wel wat foto's voorbijkomen, denk ik.

Kleurrijke historie

Heb je dat ook wel eens, dat je plotseling iets tegenkomt waar je helemaal enthousiast van wordt? Vandaag overkwam mij zoiets. We brachten een bezoek aan het Vest Telemark Museum in Eidsborg. Daar liepen we bijna letterlijk tegen iets aan wat ik altijd al fantastisch heb gevonden: bruidskisten. Niet 1, niet 2, nee, planken vol met, soms meer dan 200 jaar oude, prachtige antieke, beschilderde kisten die ter ere van een huwelijk werden gemaakt en waarop namen of initialen, data en decoraties werden aangebracht. Ik ben op een bankje gaan zitten en heb een tijdje stil zitten kijken naar het stukje kleurrijke historie dat zich daar zomaar voor mij openbaarde. O, kon ik maar stiekem een van die kisten mee naar huis smokkelen... 

Later volgt er nog een uitgebreide blogpost over ons bezoek aan het museum.

Een jaarlijkse traditie

Dit weekend vielen we met onze neus in de boter want in Dalen, het pittoreske Noorse dorp waar wij ons bevinden, bleek de zogenaamde ‘Dalsmarken’ plaats te vinden, een markt die altijd rond deze tijd van het jaar gehouden wordt en als we het goed begrepen hebben al sinds de 18e eeuw een jaarlijkse traditie is. Natuurlijk moesten wij daar een kijkje nemen en rondslenteren tussen het aanbod van diverse koopwaar, zoete en hartige lekkernijen weerstaan, muziek luisteren én de Noorse bevolking observeren.  

De jaarlijkse markt 'Dalsmarken'. 

Rondslenteren tussen de Noorse koopwaar.

Een smid legt uit hoe hij te werk gaat.

Worsten, worsten en nog eens worsten.

Laat ik iets meer over Dalen vertellen. Dalen ligt in de provincie Telemark en telt circa 800 inwoners. Het dorp wordt aan weerszijden omgeven door met groen begroeide bergen waar smalle, steile weggetjes naar boven slingeren die naar andere kleine dorpen voeren en naar hoogvlaktes met zicht op de bergtoppen. Niet alleen de bergen zijn met groen begroeid, ook het dal waarin Dalen ligt, is voorzien van weelderige begroeiing dat doorkruist wordt door diverse wandelpaadjes. Er stroomt een rivier langs de rand van het dorp die uitmondt in het Bandakmeer. Vanuit de kleine haven van Dalen vertrekken de boten M/S Victoria en de M/S Henrik Ibsen richting Skien en vice versa. 

Over deze boten kun je meer lezen in mijn vorige blogpost Het stille dorp Bandaksli.

Zicht op Dalen en het Bandakmeer.

De rivier die langs het dorp stroomt.

De haven van Dalen.

Avondlicht op het Bandakmeer, vanuit het dorp gezien.

Niet ver van de oever van het meer staat Hotel Dalen, een mooi oud hotel waarover ik in een andere post wat meer zal vertellen. Het dorp zelf bestaat uit houten huizen in allerlei kleuren en oogt allesbehalve saai. Rondom sommige huizen ligt een tuin die je aan een park doet denken. Het is vanwege de keurig verzorgde huizen en tuinen, het vele omringende groen en de ligging aan het Bandakmeer dan ook leuk wandelen door en rondom het dorp. Verder vind je er een aantal winkels en een toeristenbureau. Vooral dat laatste is handig als je informatie over de omgeving wilt inwinnen. 

Een van de vele kleurrijke huizen.

Avondwandeling door het groen dat het dorp omringt.

De plaatselijke bloemenwinkel. 

In mijn blogpost over onze fiets/wandeltocht naar de bergboerderij Ripilen schreef ik dat ik niet wist uit welk jaartal de boerderij stamde en dat ik daar misschien eens bij het toeristenbureau naar moest vragen. Zo gezegd, zo gedaan. We werden keurig te woord gestaan door een jonge vrouw die helaas ook niet wist wanneer de boerderij gebouwd was. Geen probleem, haar werkgever was de eigenaar van de boerderij en ze kon telefonisch contact met hem opnemen. Voordat we konden protesteren dat het niet echt nodig was iemand te storen, was ze al aan het telefoneren en wisten wij even later dat de boerderij uit de 17e eeuw stamde. Erg oud dus, zoals meerdere gebouwen in deze omgeving. 

Hier lees je over onze tocht naar Ripilen. 

Laat ik verder niets meer over Dalen en aanverwante zaken vertellen en nog wat foto's van 'Dalsmarken' plaatsen, want het was de bedoeling dat dat het onderwerp van deze blogpost zou worden, maar zoals gewoonlijk dwaalde ik weer iets af...

Onderonsje...

Een kraampje waar ik moeilijk aan voorbij kon komen:
allerlei houten meubeltjes en accessoires. 

Een vervoermiddel dat in Noorwegen nogal eens gebruikt wordt.
Maar eh... zullen we de grijze nemen...

... of de gele? 

Het stille dorp Bandaksli

Het is stil in het dorpje, erg stil. Er is geen mens te zien of te horen. Geen teken van leven bij het handjevol huizen dat er staat. Op de plek waar we onze lunch eten, een oud, houten botenhuis of misschien laadperron, kraakt een deur. Het klinkt alsof er iemand aan morrelt. Door een brede kier in het hout flitst telkens een schaduw voorbij die ons laat geloven dat er iemand langsloopt. Vanaf de houten wanden staren mensen van lang geleden ons aan. Ze staan afgebeeld op zwart-wit foto’s van een eeuw oud of zelfs nog ouder. Als we niet beter wisten, zouden we bijna vermoeden dat deze mensen hier nog ronddwalen, maar het is de wind die krakende geluiden veroorzaakt en bij iedere windvlaag een vlag laat wapperen die een bewegende schaduw creëert. Voor wie over genoeg fantasie beschikt zou Bandaksli bijna voor een spookstadje kunnen doorgaan. 

Een eerste blik op Bandaksli.

Bandaksli, niet meer dan een handjevol huizen.

Op de kade.

Maar laten we bij het begin beginnen: vanuit het plaatsje Dalen, Telemark, loopt een heuvelachtige gruisweg langs het Bandakmeer naar Bandaksli, een van de aanlegplaatsen van de passagiersboten M/S Victoria en M/S Henrik Ibsen. Beide boten varen vanuit Skien over het Telemarkkanaal en het Bandakmeer naar Dalen en vice versa, een traject van 105 km. met een aaneenschakeling van sluizen die de boten vanuit Skien van 0 tot 72 meter hoogte boven zeeniveau brengen. De M/S Victoria is gebouwd in 1882 en de M/S Henrik Ibsen in 1907. De schepen hebben jarenlang aan passagiers de mogelijkheid geboden zich te kunnen verplaatsen zonder allerlei bergpassen te moeten overbruggen. Voor veel mensen was deze route over het water een uitkomst. Tegenwoordig zijn het toeristen die het traject meevaren op beide boten en is er van noodzakelijk vervoer per boot geen sprake meer.  

Uitzicht over het Bandakmeer vanaf de gruisweg. 

Tegenover Bandaksli ligt het dorp Lårdal, ook een van
de aanlegplaatsen van de twee boten.

De gruisweg biedt een schilderachtige fietsroute.

Op een zonnige dag besloten wij niet aan boord van een van de boten te stappen maar via de 16 km. lange gruisweg naar Bandaksli te fietsen. De route ernaartoe overtrof onze verwachtingen. Schilderachtige vergezichten over het water en de bergen, af en toe een paar huizen met eeuwenoude stabburs (voorraadschuren) op het erf, veel groen, veldbloemen en uiteindelijk Bandaksli zelf, waar je geen mens tegenkomt, maar waar het uitzicht beslist niet te versmaden is.

Prachtige vergezichten onderweg.

Stil genieten.

Door bossen en langs weiden en water, de route verveelt niet.

De traditionele stabbur, een eeuwenoude voorraadschuur.

In het oude, houten botenhuis/laadperron, dat vrij toegankelijk is, vind je een fototentoonstelling over het leven in deze contreien van eind 19e eeuw t/m de eerste helft van de 20e eeuw én een paar picknickbanken waar wij met het mooiste uitzicht wat we ons maar konden wensen een zelf meegebrachte lunch verorberden. Ik was nog zo optimistisch om wat geld mee te nemen, stel je voor dat je nog ergens een ijsje zou kunnen kopen… Maar er is niets, helemaal niets, op een groepje zwaluwen na. En toch heeft het iets. 

Een weids uitzicht vanuit Bandaksli.

De fototentoonstelling in het botenhuis/laadperron.

Lunchen met fantastisch uitzicht. 

Er staat nog een groot, wit houten huis dat er oud uitziet en dat vast en zeker ook is, maar ik kan er nergens informatie over vinden. Over Bandaksli zelf is ook weinig informatie te vinden, behalve dat het vroeger een plek was waar erts over het Telemarkkanaal verscheept werd naar het oostelijker gelegen Skien. Het erts was afkomstig uit de mijnen van het niet ver daarvandaan gelegen Åmdals Verk. 

Een mooi en vast en zeker oud huis waar helaas (nog) geen informatie
over te vinden is. 

Vroeger was het met paard en wagen van en naar Bandaksli reizen.
(Foto in het botenhuis/laadperron.)

Toch moet Bandaksli ooit een vrij levendig plaatsje geweest zijn. De foto’s in het botenhuis/laadperron zijn daar het bewijs van en ook al lijkt er niemand in het dorp aanwezig te zijn, we hadden een bezoek aan Bandaksli absoluut niet willen missen.