Een nieuw tijdperk

Ooit gehoord van de Rallarvägen, in het Engels de Navvy Trail? Wij hadden er wel van gehoord maar wisten er het fijne niet van, totdat we ons verdiepten in dit onderwerp en we erachter kwamen dat er een wandeling bestaat die hiermee te maken heeft. 


Ruim honderd jaar geleden is de ca. 150 km. lange spoorlijn Malmbanan (malm betekent erts in het Zweeds) aangelegd, een traject van Narvik in Noorwegen naar Kiruna in Zweden. De Noorse benaming is Ofotbanen. Voordat er met de bouw van deze spoorlijn door het onherbergzame gebied kon worden begonnen, werd er eerst een onverharde weg naar de werkplek aangelegd. Deze weg loopt parallel aan de huidige spoorlijn en was bedoeld om bouwmaterialen per paard en wagen te kunnen vervoeren. 
In 1898 werd deze weg voltooid en vanaf dat moment werkten er 5000 arbeiders verdeeld over diverse bouwplaatsen vier jaar lang aan de spoorlijn en de benodigde tunnels. Dat was absoluut geen makkelijk karwei met de middelen waarover men toen beschikte. 
De spoorlijn die in 1902 in gebruik werd genomen was niet alleen belangrijk voor het vervoer van het uit Kiruna afkomstige ijzererts maar luidde ook het toeristische tijdperk in en om Abisko in, een prachtig gebied dat sinds 1909 een nationaal park is en ongeveer 200 km. boven de poolcirkel in Zweeds Lapland ligt.   

De spoorlijn Malmbanan.

Inmiddels ligt er ook een verharde weg parallel aan de spoorlijn maar de oude onverharde transportweg bestaat nog steeds en is tegenwoordig een wandel- en mountainbikeroute die de Rallarvägen wordt genoemd. Deze Rallarvägen is 72 km. lang en loopt van het Zweedse Abisko tot aan Rombaksbotn in Noorwegen. 

Bij het startpunt van onze wandeling langs de oude transportweg.


Wij hebben onze rugzak omgesjord en besloten zo’n 17 km. ten westen van Abisko de Rallarvägen op te pikken om in de historie van de Malmbanan te kunnen duiken. Op het gedeelte over de Rallarvägen dat wij gevolgd hebben, passeer je overwoekerde overblijfselen van barakken waar spoorwegarbeiders verbleven, kom je de restanten tegen van wat ooit een brouwerij is geweest en nog wat zaken waarvan we niet precies wisten wat het voor moest stellen maar wel een vermoeden hadden. Behalve herinneringen uit het verleden passeer je mooie uitzichtpunten waar het goed toeven is. 

Schilderachtige uitzichtpunten. 

Uitzicht op het meer Torneträsk. 

Wat tijdens de wandeling de meeste indruk op ons heeft gemaakt, is het kleine afgelegen kerkhof in Tornehamn, dat op een heuvel midden in het bos ligt. Er liggen overledenen uit de periode van de bouw van de spoorlijn, mannen, vrouwen en kinderen. De bouw van het spoor bood tijdelijk werk en complete gezinnen vestigden zich in kleine nederzettingen langs dit traject. Op het moment dat de spoorlijn was voltooid, bleven deze nederzettingen verlaten achter. 
De keurig verzorgde witte, houten kruisen die over het kerkhof verspreid staan zijn stille getuigen van de mensen die zich in deze omgeving ophielden. Op de kruisen staan naam, datum van overlijden en land van herkomst vermeld, voor zover dat bekend was. De meeste mensen die er begraven liggen zijn destijds aan een tyfusepidemie overleden. Het leven moet toen hard en moeilijk zijn geweest. Bij een van de kruisen lag een recente kindertekening en stond er een potje met een plantje erin en een kaarsje erbij. Misschien ligt een van de voorouders van iemand hier begraven. 

Kerkhof in Tornehamn.


Een legende die verbonden is met de Rallarvägen is die van Zwarte Beer, een vrouw die als kokkin werkte in een van de kampementen langs de in aanbouw zijnde spoorlijn. Haar echte naam is Anna Rebekka Hofstad. Haar bijnaam kreeg ze toebedeeld van de Sami bevolking, vanwege haar forse bouw, de kracht waarover ze beschikte en haar donkere haarkleur. 
Er doen diverse verhalen over haar de ronde, zoals dat ze bij een liefdesdrama betrokken zou zijn geweest. Ze zou zijn omgekomen tijdens een ruzie met een andere kokkin, waarbij er werd gevochten om dezelfde man. Of ze is bezweken aan tuberculose. Niemand die het zeker weet. 
Op het kleine kerkhof staat een wit kruis met de naam ‘Anna’ afkomstig uit Norge. (Zie foto hierboven.) Omdat de identiteit van Anna en wat er precies met haar is gebeurd nogal onduidelijk is, blijft de legende tot de verbeelding spreken.

De huidige weg loopt parallel aan de spoorlijn.
Op de achtergrond de bekende Zweedse rotsformatie Lappporten.

De weg loopt ook langs het grote meer Torneträsk.

Lappporten (ja, met 3 p's) ligt midden in de uitgestrekte wildernis.

Zoals altijd op een plaats waar een verhaal aan vastzit is de historie er voelbaar en dat zet je tot nadenken over hoe het er vroeger geweest moet zijn. Over een ding waren we het samen eens, dankzij al deze mensen is het nu mogelijk, zonder al te veel moeite, in een schitterende omgeving rond te kunnen wandelen of als je dat wilt, het traject Narvik-Kiruna per trein te reizen. Wij voelden ons twee mensen uit het nieuw ontstane toeristische tijdperk die voor even terug in de tijd gezet leken te worden. Ja, een wandeling langs een historische route heeft beslist iets. 

In de omgeving van Abisko. Het meer Torneträsk op de achtergrond.
















Reacties

  1. Geweldig verhaal en wat een mooie foto's, vooral van Lappporten !!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Dank je! Lappporten in het 'echt' zien is toch een soort van belevenis. Je leest erover en ziet er afbeeldingen van in boeken en plotseling zie je tijdens je reis Lappporten aan de horizon verschijnen. We dachten dat je de wildernis in moest trekken om deze rotsformatie te kunnen zien, maar vanaf de weg kun je hem ook bewonderen.
    De onderste foto van Lappporten is tijdens een wandeling gemaakt. Een heuvel opklimmen en dan zie je de formatie zo duidelijk als het maar kan.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Mooi verhaal, indrukwekkend zo'n kerkhof en prachtig een prachtig gebied daar langs die weg.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Dank je, Jan. Het is er zeker prachtig. Wij hadden het geluk dat de weersomstandigheden ook nog erg goed waren en dan is het volop genieten.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Abisko en omgeving moet je beslist een keer bezoeken, Sandra, als je ooit in de gelegenheid bent. Wij zouden er zo weer naartoe willen reizen. Het is er écht mooi.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Wat een geweldige verhalen over het aanleggen van die spoorlijn en wat een prachtig landschap er omheen. Mooie foto's ook! Ik heb er echt van genoten. Heerlijk hè, dat fantaseren over wat er gebeurd kan zijn, hoe het geweest moet zijn. Bijzonder dat er bij één graf nog een kaarsje en een plantje stonden! Hangen mensen daar meer aan voorouders?

    Groetjes, Marjon.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ja, dat fantaseren over vroeger blijft een favoriete bezigheid, Marjon.

    Of de mensen daar meer aan voorouders hangen durf ik niet goed te zeggen. Volgens mij zorgen ze als familie wel voor elkaar, want je ziet bijv. in Noorwegen nogal eens dat (groot)ouders in een apart huis op het erf bij hun kinderen wonen of in een apart stuk aanbouw. Dat komt waarschijnlijk ook doordat sommige mensen afgelegen wonen, hulp misschien niet direct voorhanden is en als ze ouder worden op die manier dicht bij hun familie in de buurt kunnen verblijven.

    Wanneer wij daar op een door een familie gerunde camping arriveren, komen we achter de receptiebalie nog wel eens een hoogbejaarde opa en/of oma tegen. Dat zie ik hier in Nederland nog niet zo snel gebeuren. Ik denk dat er misschien toch wel het een en ander meer 'samen' gedaan wordt.

    Gr!
    Elly

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Dat zie je in Duitsland en Oostenrijk ook vaak: ouders die op hetzelfde erf wonen, of beneden, terwijl boven een van hun kinderen woont. Zo hebben ze ook vaak een oppasregeling, jonge ouders werken en opa en oma zorgen voor de kleinkinderen. En inderdaad: op familiecampings staat opa of oma nogal eens achter de balie. Misschien is dat in veel landen normaal en wijken wij hier van die norm af. Hier wonen we inderdaad allemaal dichtbij elkaar (buitenlanders noemen ons land vaak 'knus'), dat zal het verschil maken?

    Groetjes, Marjon.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Wat een mooi verhaal en die achtergrondinformatie... Ik had geen idee. Afgelopen zomer hebben mijn moeder en ik over de weg gereden welke parallel loopt aan de spoorbaan. De enige manier om van Kiruna in Narvik te komen. De omgeving vond ik prachtig, ondanks dat het bij ons zwaar bewolkt en mistig was. Het werkte mee aan het besef van de wildernis. Al moet ik bekennen dat het er met mooi weer ongelooflijk mooi uitziet. Ik zou er altijd nog eens heen willen en wie weet loop ik dan wel de route :)

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Bedankt voor je reactie, Sandra.
    Ja, wij hadden de weersomstandigheden volledig mee. Beter kon het niet.
    Soms kom je er achteraf pas achter wat er in de omgeving te doen en te zien is, dat hebben wij ook wel eens ondervonden. Als je in de gelegenheid bent daar nog een keer heen te reizen, dan is dit een leuke en makkelijk begaanbare route om te lopen. Ik hoop dat je er nog eens in de buurt komt!

    Hartelijke groet!

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Na het lezen van Volg je hart is het helemaal leuk om deze blogpost terug te lezen :-).

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dan heb je er ineens een beeld bij. Ik vind het zelf ook wel apart als ik het weer lees. Toen ik daar liep, speelde ik al wel met het idee dat ik er misschien iets over wilde schrijven. Maar wat? En nu is het zover dat het idee een boek is geworden :-)

      Verwijderen

Een reactie posten

Populaire posts